Netherlands

Het Living Lab

Nederland is een van de meest verstedelijkte landen van de Europese Unie met een bevolkingsdichtheid van 523/km2. In 2015 werd echter ongeveer de helft van het oppervlak gebruikt voor landbouw en ongeveer een derde voor natuur, water of recreatie. Stedelijke expansie bedreigt de toekomst van landelijke gebieden en biedt kansen voor nieuwe bedrijfsmodellen, onder andere door diverse groene, recreatieve en ecologische diensten. Tegelijkertijd is er een voortdurende discussie over de noodzaak van agrarische productiemodellen om te voldoen aan milieuregelgeving. Vrouwen spelen een belangrijke rol in de landbouw en de plattelandssamenleving, maar zijn minder zichtbaar dan mannen, vooral in de landbouw.

Ongeveer 25% van de vrouwen in de landbouw beheert de boerderij samen met hun partner of ouder, maar is meestal geen mede-eigenaar van het land. Ze zijn over het algemeen minder goed vertegenwoordigd in de belangen van organisaties of comités die betrokken zijn bij de sectorale en regionale beleidsvorming. Plattelandsvrouwen verrichten over het algemeen betaalde arbeid en veel vrijwilligersactiviteiten. Hoeveel van hen ondernemend actief zijn, is onmogelijk vast te stellen gezien het grote gebrek aan gegevens die de positie van vrouwen in landbouw- of plattelandsgebieden bevestigen. Momenteel overleggen we met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedsel over het verzamelen van meer naar geslacht uitgesplitste gegevens.

Living Lab Co-leads

Nieuws

Ontmoet onze vrouwelijke innovators

Sonja van Uden

Ondernemer

Sonja van Uden
Entrepreneur

Mijn naam is Sonja en ik ben de oprichter van Stichting Landdrift. Ik put uit mijn ervaring als ondernemer en manager in verschillende sectoren en landen om een concept voor multifunctioneel landgebruik tot leven te brengen. Kleinschalige voedselproductie, habitats voor dier- en plantensoorten en off-grid menselijke woningen worden geïntegreerd om een wild en overvloedig landschap te creëren dat bodemgezondheid, biodiversiteit en een gevoel van doelgerichtheid voor mensen bevordert.
Verschillende benaderingen van landgebruik worden geconfronteerd met uitdagingen als gevolg van de Nederlandse wetgeving en de economische devaluatie van land wanneer natuurinclusieve praktijken worden geïmplementeerd. Bij Landdrift geloven we dat multifunctioneel landgebruik waarde creëert voor zowel mensen als andere soorten.

Irene Beukeveld

Melkveehouder

Irene Beukeveld
Dairy farmer

Ik ben Irene Beukeveld – Evers. Ik zit met mijn man in maatschap met het melkveebedrijf wat al meerdere generaties in zijn familie zit.  We melken met 2 melkrobots ongeveer 125 koeien, daarnaast droge koeien en  bijbehorend jongvee(ong.40). We hebben zonnepanelen en een paar hectare natuurbeheer. We kruisen sinds een paar jaar in met het dubbeldoel ras Fleckvieh. Ikzelf vind diergezondheid belangrijk. Met ons gezin wonen we op deze prachtige plek, wat ook een landgoed is met veel historie. Dit is gelegen in het Noord Oosten van Nederland in een klein dorpje, Holthone.
Ik wilde al langer graag een neventak starten op ons bedrijf, omdat er veel negativiteit is in de agrarische sector in Nederland, voor de boer-burger verbinding en voor mijn eigen ontwikkeling. Ik heb in 2024 de start gemaakt met ijsmaken en verkopen genaamd: de IJsbarones. Het is mijn droom de boerderij, historie en het ijs te verbinden, iets moois en positiefs neer te zetten en hierdoor de boer- burger verbinding te verbeteren. Het plezier moet bovenaan staan. Deze stap heb ik mede durven maken door deelname aan het Grassceiling project.

Albertine Ekkels

Akkerbouwer

Albertine Ekkels
Food farmer

Ik ben Albertine, 34 jaar oud en getrouwd met Bart. Samen hebben we drie kinderen. Bart en ik hebben samen met een andere boer en boerin een melkveebedrijf met 70 melkkoeien en bijbehorend jongvee en een zelfbedienings boerderijwinkel in Nijeveen. Daarnaast heeft Bart een schapentak met ongeveer 600 schapen die aan stadsbegrazing doen. De ruimte en rust op de boerderij spreekt mij erg aan en dat gevoel en die ervaring zou ik graag aan meer mensen willen overdragen. Het idee ligt er nu om een online platform te bouwen waarop ruimtes op de boerderij geboekt kunnen worden, zodat er meer mensen naar de boerderij gaan. Dit ga ik de komende tijd uitwerken. Ook ligt er een plan om een traject op te starten waarbij mensen bewust worden van zichzelf op de boerderij. 

Ida Besten

Melkveehouder

Ida Besten
Dairy farmer

Ik ben Ida Besten, melkveehouder en eigenaar van Boer en Mens. Als vertrouwenspersoon richt ik mij op de mentale gezondheid en het welzijn van mensen. In 2023 heb ik samen met een aantal omliggende boeren het Noaboerschap Haarle opgericht. Een vereniging die bestaat uit Haarlse Boeren families, met als doel een eerlijk verdienmodel en zekerheid op de lange termijn, zodat jonge boeren kunnen blijven boeren in balans met het landschap en de omgeving. Onzekerheden over het proces van gebiedsontwikkelingsplannen leidden ertoe dat ik het proces ter discussie stelde en me richtte op ideeën vanuit de basis. Daar heb ik me de afgelopen jaren op toegelegd en het onderwerp gemaakt van mijn Grassceiling living lab, waarin ik een manier zocht om herinneringen, waarden en overtuigingen van het gebied te bewaren. In een veldboek maakte ik persoonlijke aantekeningen over de gebeurtenissen in ons gebiedsproces, waarvan ik ooggetuige was en beschreef ik mijn gevoelens en gedachten. Het veldboek vormt nu een basis tot het schrijven van een Kroniek.

Lonieke de Ruiter

Akkerbouwer

Lonieke de Ruiter
Food farmer

Ik ben Lonieke de Ruiter, een 50-jarige communicatieprofessional die sinds 2011 mijn eigen bureau runt. Ik heb een passie voor landbouw en internationale ontwikkeling, waarbij dialoog en samenwerking altijd centraal staan. Als ervaren interactie designer faciliteer ik graag groepssessies met uiteenlopende doelen.
Ik ben ook moeder van twee tieners en heb een grote interesse in landbouw en vrouwelijk leiderschap. Mijn partner heeft zijn familieboerderij in de Achterhoek overgenomen, waar hij momenteel proeven doet met regeneratieve landbouwpraktijken (biologische bloemenzaden). Ik onderzoek innovatieve, extensieve en duurzame manieren om dit land te gebruiken en hier een deel van ons inkomen te verdienen.

Dorieke Goodijk

Melkveehouder

Dorieke Goodijk
Dairy farmer

Samen met mijn man en een klein team van medewerkers run ik een kamelenboerderij met 100 kamelen, een groepsaccommodatie, toeristische activiteiten en de verkoop van kamelenmelk. We hebben twee kinderen van 10 en 8 jaar oud. Als boerin, moeder en ondernemer is het interessant om de balans te vinden tussen (praktisch) werk, zorgen voor het gezin en een inkomen verdienen. Het belangrijkste is om de juiste plek op de boerderij te vinden en het bedrijf te runnen op een manier die voor mezelf werkt. De afgelopen twee jaar heb ik mijn werk op de boerderij verlegd van praktisch naar meer sociaal werk met de medewerkers. Op het moment dat ze problemen hebben, zoeken ze mijn hulp en werk ik er actief aan om ze te helpen op te groeien tot een sterker persoon. Hierdoor voelen ze zich verbonden met onze boerderij, vinden ze het leuk om hier te werken en heerst er een goede teamspirit. Dit zorgt er niet alleen voor dat de boerderij floreert, maar ook dat de mensen die hier werken floreren. Als boerderij kunnen we zoveel meer toevoegen aan het leven van mensen dan we ooit hadden verwacht.

Marloes van Schaik

Melkveehouder

Marloes van SchaikDairy farmer

Ik ben biologisch melkveehouder in Benschop in Utrecht. Ik woon samen met mijn partner en twee zoons. Daarnaast werk ik als beleidsspecialist multifunctionele landbouw bij LTO Nederland. Het boek ‘De Koe Evolutie’ van Jan Willem Erisman & Koen van Wijk beschrijft de lessen van de landbouwtransitie op het eiland Schiermonnikoog. Lessen die zij delen zijn onder andere: ‘Betrek zowel mannen als vrouwen bij de ruimtelijke ordening en beleidsvorming’ en ‘Het betrekken van de echtgenotes van de boeren in het proces heeft geleid tot meer openheid en andere vormen van samenwerking’. Het is belangrijk dat agrarische vrouwen een belangrijkere rol krijgen in bestuurlijke processen.

Petra Commijs

Melkveehouder

Petra Commijs
Dairy farmer

We have a dairy farm that is in balance as regards the number of cows and land (1.45 LU /ha including young stock). We are working towards nature-inclusive livestock farming, which keeps the cattle on pasture, feeds them with grass from our land, and uses the manure in the fields. Our barn was built according to the latest standards of Maatlat-Duurzame-Veehouderij (MDV) and we have a total of 980 solar panels on the roof, providing us with enough electricity all year round. In addition, we use about 40 % of the milk for the on-farm processing of fresh dairy products and ice cream and deliver the products to local outlets. Our core values are passion, quality, sustainability and animal welfare and every decision we make must have a positive impact on at least one of these four core values. We also like to connect farmers and citizens by welcoming citizens to our farm. As part of GRASS CEILING, I am further developing my ideas for an experience farm: letting people smell, taste, feel and see everything.